PMS, menstruatiepijn, overgangsklachten, borstkanker, PCOS… De oorzaak van dit soort vrouwenklachten is vaak een disbalans in de hormoonhuishouding, menen de schrijvers van Hormoonbalans. En daar kun je – eventueel naast een reguliere behandeling – zelf veel aan doen.
Menstruatieklachten of vervroegd in de overgang? Verminder stress en eet ruim 400 gram groenten per dag. Strooi frequent een handje broccolikiemen in je soep en gebruik alleen biologische lippenstift. Geen zin meer in seks? Ga gewichtheffen en stap over op hormoonvrije anticonceptie. PCOS (polycysteus-ovariumsyndroom)? Start direct met een suikervrij dieet.
Hoe werkt dit precies? En wat te doen bij zwangerschapsdepressie, borstkanker en de vele andere vrouwenkwalen? Je leest het in Hormoonbalans, een krachtenbundeling van levensmiddelentechnoloog en gezondheidsadviseur Ralph Moorman en gynaecoloog en natuurarts Barbara Havenith.
Moorman is de bedenker van de Hormoonfactor, een methode om het hormonale systeem in evenwicht te brengen. Havenith is de eigenaresse van de Vrouwenpoli in Boxmeer, waar reguliere en complementaire gynaecologie samengaan. Het duo schrijft ieder vanuit hun eigen expertise over hormoonklachten bij vrouwen èn de mogelijke oplossingen.
Een schat aan praktische tips
Je moet wel even door de roze letters, glossy foto’s en reclame-achtige succesverhalen heen kijken, maar de schat aan praktische tips maken dit boek het lezen waard. Waar de reguliere geneeskunde hormonale aandoeningen bestrijdt met medicatie of een operatie, pakken de schrijvers klachten namelijk aan bij de bron.
Je ontdekt welke zaken je hormonen ontregelen en hoe je met de juiste voeding, fysieke training, stressreductie, vitaminen en supplementen je hormoonhuishouding herstelt en in balans houdt. Niet alleen in z’n geheel, maar ook toegespitst op specifieke problematiek. Je krijgt antwoord op vragen als: welke kwalen hangen samen met hormonen? Wat zijn de mogelijke oorzaken van hormonale disbalans? Wat doet de reguliere geneeskunde en wat kun je zelf doen?
Aanpakken bij de bron
Van sommige ziektes genees je niet zonder behandeling van een reguliere arts of gynaecoloog. Maar werk je tegelijkertijd aan de oorzaken? Dan is symptoombestrijding minder nodig, misschien alleen tijdelijk of zelfs overbodig, is het devies. Ook hebben reguliere artsen voor bepaalde aandoeningen, zoals vervroegde overgang of PCOS, geen remedie. De schrijvers wel.
Als je weet dat insulineresistentie de onderliggende oorzaak kan zijn van PCOS, is de oplossing nabij. Hetzelfde geldt voor de link tussen auto-immuunziekten als psoriasis en overgevoeligheid voor bepaalde voeding. Letten op wat je eet en extra vitamines en supplementen slikken kan volgens de schrijvers wonderen doen.
Zo is je hormoonhuishouding gek op stoffen uit bladgroenten, koolsoorten, vlees, noten en granen. Ze helpen oestrogenen op de juiste manier afbreken en in de juiste verhouding aanmaken. Teveel van dit vrouwelijk hormoon is volgens de schrijvers vaak de onderliggende oorzaak van vleesbomen, borstkanker, endometriose, menstruele migraine, afwijkende uitstrijkjes en hevige menstruatie.
Hoe dat precies werkt, daar geeft het boek ook antwoord op. Helaas roepen sommige delen vragen op waar pas later antwoord op krijgt. En hier en daar moet je terugbladeren om je geheugen op te frissen. Progesteron, wat deed dat ook alweer? Beknopte reminders waren fijn geweest.
Sommige tips lijken voor de hand liggend. Natuurlijk zijn heel veel biologische groenten, wandelen, fietsen, yoga, krachttraining en een goede nachtrust gezond. Maar je ontdekt ook wàarom, en wat werkt bij welke klacht. In bestrijdingsmiddelen zitten bijvoorbeeld niet-lichaamseigen stoffen die zich gedragen als hormonen en je hormonale systeem in de war brengen.
Krachttraining werkt onder andere goed tegen botontkalking. De druk op de botten zorgt ervoor dat ze steviger blijven. En tijdens je slaap maak je groei- en geslachtshormonen aan zoals testosteron om het herstelproces van het lichaam te bevorderen. Als je begrijpt wàarom je je levensstijl moet aanpassen, is de kans groter dat je het ook doet.
De functie van hormonen
Maar wat doen hormonen ook alweer? Daar wordt ook antwoord op gegeven. Zoals je misschien al weet zijn hormonen stoffen die door specifieke cellen in het lichaam worden aangemaakt, en via de bloedbaan elders in het lichaam terechtkomen en cellen daar beïnvloeden. Ze werken nauw samen met het zenuwstelsel, dat continu belangrijke dingen in het lichaam meet. Denk aan lichaamstemperatuur en suikergehalte, dag- en nachtritme en de maandelijkse cyclus.
Nadert de eisprong? Dan maakt het lichaam hormonen aan die de rijping stimuleren. Signaleert het zenuwstelsel gevaar? Dan produceert het lijf als een malle cortisol, zodat je kunt vechten of vluchten. Andere hormonen maken de buitenkant van cellen doorlaatbaar voor insuline, om ze van energie te voorzien of stimuleren de ‘verbrandingsovens’ in de cellen om de stofwisseling te versnellen. Vandaar dat overgewicht, burn-out, diabetes en onvruchtbaarheid samen kunnen hangen met disbalans in de hormoonhuishouding, concluderen de schrijvers.
Bekende hormonen zijn onder andere het mannelijke geslachtshormoon testosteron en oxytocine. Dit zogeheten ‘knuffelhormoon’ zorgt onder andere voor een geborgen en gelukkig gevoel. Testosteron stimuleert spiergroei en libido (bij zowel mannen als vrouwen). Ook het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen stimuleert het libido èn vruchtbaarheid. Progesteron zorgt er onder andere voor dat de cellen van het baarmoederslijmvlies goed uitrijpen. Zo kan een bevruchte eicel zich goed innestelen.
Hormonen in de war
Je ziet: ons lichaam functioneert niet zonder hormonen. In de huidige tijd wordt ons hormonale systeem alleen ontzettend op de proef gesteld. We vliegen van hot naar her, zijn gestrest, eten bespoten groenten en producten met suiker en chemische toevoegingen. We bewegen minder en worden blootgesteld aan chemische stoffen, kunstmatig licht en hormonen uit anticonceptie. Ons hormoonsysteem raakt van slag denken de schrijvers, en dat kan tot allerlei klachten leiden.
Zo zorgt de pil ervoor dat testosteron minder goed kan rondcirculeren in het bloed en niet komt waar het zijn moet. Libidoverlies is het gevolg. Synthetische hormonen in de pil (progesteron) zijn ook niet best voor je gezondheid. Ze kunnen borstkanker in gang zetten. Ook bestrijdingsmiddelen, plastic en medicijnen kunnen het hormonale evenwicht verstoren, omdat er niet-lichaamseigen stoffen in je lijf terecht komen die zich gedragen als hormonen.
Kinderen baren is gezond
Alhoewel veel artsen en gynaecologen de pil voorschrijven tegen menstruatieklachten (het voorkomt de eisprong, waardoor kwalen ook uitblijven), ontwart het je hormonale systeem. Maar je hele leven menstrueren is ook niet goed: je wordt telkens blootgesteld aan hevige hormoonveranderingen. Wat is dan gezond? Het baren van een kinderen en langdurig de borst geven (dan blijft de eisprong uit), zo blijkt uit onderzoek. De kans op PMS, goedaardige gezwellen en hormoongevoelige kankervormen neemt dan af.
Vitaminetekort, overgewicht, stress en darmen die slecht werken kunnen ervoor zorgen dat je lichaam teveel oestrogeen of te weinig progesteron produceert met allerlei gevolgen van dien. Daar heb je het lijstje weer: vleesbomen, borstkanker, endometriose, menstruele migraine, afwijkende uitstrijkjes en hevige menstruatie. De schrijvers spreken in dat geval van oestrogeendominantie, een probleem dat de reguliere geneeskunde niet erkent. Evenals bijnieruitputting, een symptoom van chronische stress.
De bijnieren hebben in dat geval zóveel cortisol aangemaakt dat ze uitgeput zijn en het immuunsysteem niet tot rust kunnen brengen, met een burn-out tot gevolg. Een reguliere arts schrijft meestal de anticonceptiepil voor bij hevige menstruatieklachten en antidepressiva of psychotherapie bij burn-out, maar er zijn nog veel meer oplossingen, zeggen Moorman en Havenith. Denk aan lichaamsgerichte therapie, mindfulness, meditatie, yoga, voeding, supplementen. Voedingstips worden helaas zelden gegeven door een arts.
Overigens zijn hormonale disbalansen lang niet altijd te wijten aan een slechte levensstijl. Borstkanker kan bijvoorbeeld ook erfelijk zijn. En komt een vrouw in de overgang? Dan krijgt ze sowieso met oestrogeentekort te maken, wat botontkalking en depressie kan veroorzaken. Maar daar kun je wèl op inspelen.
Succesverhalen
De schrijvers zijn ervan overtuigd dat je vrijwel alle vrouwelijke hormoonklachten kunt beïnvloeden met de juiste levensstijl. Succesverhalen in het boek illustreren dit. Neem Cynthia (37) bijvoorbeeld, die zwanger wilde worden. Uit bloedtesten van de gynaecoloog bleek dat ze waarschijnlijk vervroegd in de overgang was en geen kinderen meer kon krijgen. Voor vrouwen van 35 jaar en ouder die zwanger willen worden is progesteron – je weet wel, het hormoon dat zorgt voor een goede zwangerschap – onmisbaar. Ze bracht haar progestronniveau op pijl (er bestaan progesteroncapsules en –crèmes), volgde korte en intensieve trainingen en een eitje raakte bevrucht.
Majolein (51) kampte met diabetes en hormonale migraine. Ook al stonden frisdrank en suikerklontjes nooit op haar boodschappenlijstje, ze kreeg toch verborgen suikers binnen, in glutenvrije ontbijtkoek bijvoorbeeld en biologisch vruchtensap. Ze elimineerde suiker, gluten en zuivel uit haar voeding. Dan worden je bloedsuikers stabieler. Haar diabetes is in remissie en de migraine verdwenen.
Nadia (43) had een cyste in haar linker eierstok en was besmet met het HPV-virus, dat het risico op baarmoederhalskanker verhoogt. Ze at 500 gram groenten per dag om de lever te ondersteunen bij het afbreken van teveel oestrogeen en nam extra vitamine C als boost voor het immuunsysteem. De cyste verdween en ze ging van pap1 naar pap2.
Melanie (23) had PCOS. Haar gynaecoloog zei: google maar wat het is, als je zwanger wilt worden schrijf ik medicijnen voor. Maar Melanie wilde graag een normale cyclus. Insulineresistentie is vaak de diepere oorzaak van PCOS. Ze ging aan de slag met het hormoonbalansdieet, at alleen nog maar onbewerkt en natuurlijk eten en werd weer ongesteld.
Nog meer weten over de overgang? Dan is onze nascholing misschien iets voor jou! Klik op de oranje button voor meer informatie.Indien je vragen hebt neem dan gerust telefonisch contact met ons op via (085 401 9368) of stuur een mail naar info@conamore.com
Lees hier meer verhalen over anticonceptie en hormonen